محمود صدری، روزنامه نگار و اندیشمند

در قلمرو رسانه‌ها

     یکم امُرداد (23 جولای) زادروز محمود صدری روزنامه نگار ـ اندیشمند ایران است که در سال 1340 (1961 میلادی) در اقلیدِ فارس به دنیا آمده است. وی که در رشته علوم سیاسی در دانشگاه تهران تحصیل کرده بود به این تحصیلات در دانشگاه علامه طباطبایی در رشته اندیشه سیاسی در اسلام ادامه داد.
    صدری که هیچگاه از تحقیق و پژوهش دست نکشیده است با کسب تجربه در نشریات آرمان و فرجاد، روزنامه نگاری تمام وقت را از کار در «همشهری» آغاز کرده است. «همشهری» از 24 آذر 1371 انتشار خودرا آغازکرد ولی صدری از 27 آبان آن سال برای راه اندازی آن دعوت شده بود و ازجمله نویسندگانی است که نخستین سنگ بنای این را روزنامه را گذاشتند.
    صدری که با بسیاری افراد مشابهت اسمی دارد از آغاز انتشار همشهری در میز گزارش های بین الملل سرگرم بکار شد. وی که مردی وارسته و بی اعتناء به مال و مقام است نمی خواست وارد کار اخبار داخلی شود. در انتخاب، ترجمه و تنظیم اخبار بین الملل دست روزنامه نگار بازتر است. صدری که تفسیرنگار زبردستی است پس از مدتی نسبتا کوتاه دبیر میز اخبار بین الملل همشهری شد و سردبیر وقت که به صداقت و بی نظری او اعتقاد داشت میز اخبار سیاسی را هم به وی سپرد و دبیر دو میز شد که سمتی برخوردار از اهمیت است. در یک روزنامه غیر سیاسی، دبیر میز اخبار سیاسی ـ بین المللی بودن کاری حساس است که نیاز به مهارت فراوان دارد.
    پخش عکس صدری در سمت دبیری میز سیاسی ـ بین الملل همشهری با تصاویر مصدق، احمدشاه مسعود و چه گوارا بر دیوار پشت سر او از تلویزیونهای آمریکا تفسیرهای متعدد به دنبال داشت. تفسیرنگاران آمریکایی به استناد این تصاویر آن هم بر دیوار اطاق میزهای سیاسی ـ بین الملل یک روزنامه دولتی تهران نوشتند که روشنفکران ایران بوی چپگرایی می دهند.
    محمود صدری که هیچگاه از نوشتن تفسیر بر تحولات جهانی و تحقیقات سیاسی ـ اقتصادی دست نکشیده است بعدا میز اقتصادی را هم بر میزهای سیاسی و بین الملل همشهری اضافه کرد و در آن واحد دبیر سه میز خبری مهم روزنامه شد.
    وی همانند تقریبا همه روزنامه نگاران قدیمی و حرفه ای به سبب بوروکراتیک و غیر حرفه ای شدن سازمان، مدیریت و سردبیری همشهری، این روزنامه را در پاییز سال 1386 ترک کرد. ترک یک موسسه برای فردی که در نهادن نخستین سنگ بنای آن سهیم بوده، بسیار دردناک است ولی ماهیت کار روزنامه نگاری از بوروکراسی جداست و روزنامه نگار نمی تواند مدیریت منصوب از سوی یک سازمان خارج از این حرفه را به آسانی تحمل کند زیرا که زبان یکدیگر را نمی فهمند و کارکردن در چنین محیطی دشوار است. قبلا انتخاب مدیران همشهری از میان افرادی بود که دست کم با این حرفه آشنا بودند. نمی شود به دلخواه، برای یک روزنامه مدیر و مقام غیر حرفه ای انتخاب کرد. نباید به ادامه درآمد آگهی های معروف به نیازمندی ها اطمینان داشت، باید به محتوا توجه کرد. از زمان تعمیم اینترنت و گسترش شاپرهای آنلاین، حجم آگهی های کلاسه شده (نیازمندی ها) کاسته شده و چندین روزنامه آمریکایی به همین سبب تعطیل، یا آنلاین شده و یا از صفحات خود کاسته اند. این، شتری است که دیر و یا زود بر ورودی روزنامه های ایران هم زانو خواهد زد. اهمیت روزنامه به مخاطبان مطالب آن است نه حجم آگهی های کلاسه شده. صدری همزمان با کار در همشهری، ستون نویس روزنامه جامعه هم بود که این روزنامه بعدا توقیف شد.
    صدری پس از ترک همشهری که آن همه برایش زحمت کشیده بود، سردبیر روزنامه هم میهن (در دور اول انتشار) شد. پس از توقیف هم میهن، به سردبیری روزنامه کارگزاران منصوب شد و این روزنامه حزبی را به شکل حرفه ای عرضه کرد و جا افتاد. صدری از آنجا به جایگاهی که طالب آن بود رفته است: روزنامه دنیای اقتصاد. صدری در این روزنامه سرمقاله و تفسیرنگار است ولی اورا به چشم مقامی در سطح بالاتر می نگرند و درباره مطالب و تیترها با او مشورت می شود. دنیای اقتصاد جای بسیار مناسبی برای صدری است که به تحقیقات اقتصادی ـ سیاسی خود ادامه دهد و محصول آن را به صورت مقاله منعکس سازد. دنیای اقتصاد همه گونه ابزار تحقیق و پژوهش را برایش فراهم کرده است.
    صدری با این تجربه، خود یک نظریه پرداز در حرفه روزنامه نگاری است. او می گوید که یک خبرنگار باید خودرا یک مورخ کوچک بداند و هنگام تهیه و پوشش یک رویداد و درجریان کار نوشتن آن به منزله یک مورخ عمل کند. تاریخنگاری دنباله کار روزنامه نگاری است و اگر خبرنگار همه عناصر رویداد را در خبر خود به دست ندهد تاریخنگار نمی تواند به اهمیت قضیه پی ببرد و اگر پی ببرد دنبال کردن قضیه برایش دشوار و پُرهزینه خواهد بود. صدری همچنین معتقد به تخصصی شدن کار خبرنگاری است و می گوید که خبرنگار هر حوزه باید مقدمات و تخصّص کار حوزه را بداند. برای مثال: خبرنگار اقتصادی باید اقتصاد و یا دست کم مقدمات این علم را بداند و خبرنگار حوادث شهری جامعه شناسی و خبرنگار قضایی علم حقوق را.

                                                                                        برگفته از روزنامک